Ιούλιος: Μήνας ενημέρωσης για την ξηροφθαλμία

Ο Ιούλιος μήνας κάθε έτους είναι αφιερωμένος στην ευαισθητοποίηση και ενημέρωση πάνω στο θέμα της ξηροφθαλμίας (“Dry Eye Awareness Month”). Ειδικά φέτος, δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στο πώς η αλλαγή του τρόπου ζωής λόγω της πανδημίας του COVID-19 μπορεί να επηρεάσει την όραση. Πιο συγκεκριμένα, η ανάγκη για εξ αποστάσεως διδασκαλία των μαθητών, εξ αποστάσεως εργασία των ενηλίκων και εξ αποστάσεως επικοινωνία των ηλικιωμένων – δραστηριότητες που αναγκαστικά επιτελούνται μέσω ψηφιακών συσκευών – έχει αναδείξει την συχνότητα με την οποία η νόσος της ξηροφθαλμίας (Dry Eye Disease – DED) εμφανίζεται σε όλο το φάσμα των ηλικιών, συχνά με τη μορφή της “ψηφιακής καταπόνησης” των οφθαλμών (Digital Eye Strain).

Στις ΗΠΑ, η ξηροφθαλμία είναι μία από τις συχνότερες αιτίες επίσκεψης σε γιατρό, αφού επηρεάζει πάνω από 30 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως. Ακόμη και πριν την πανδημία, η ξηροφθαλμία είχε αναγνωριστεί ως παγκόσμιο πρόβλημα υγείας. Εδώ και πολλά χρόνια είναι γνωστό ότι η εμφάνιση της νόσου επηρεάζεται από παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο κ.ά., ωστόσο, οι ειδικοί ανακαλύπτουν πλέον ότι υφίστανται διαφορές που αφορούν την εθνικότητα, την φυλή κ.ά. και ότι μπορεί να προσβάλλει και νέα άτομα. Επιπρόσθετα, ως παράγοντες κινδύνου αναγνωρίζονται: το περιβάλλον, τα προηγούμενα οφθαλμολογικά χειρουργεία, η χρήση κοινωνικών μέσων δικτύωσης, η χρήση φακών επαφής, η λήψη αντικαταθλιπτικών, η χρήση καλλυντικών κ.ά. Επιπλέον, κατά την διάρκεια της πανδημίας, η έκθεση σε οθόνες έχει αυξηθεί εκθετικά λόγω της υποχρεωτικής εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και εργασίας. Σύμφωνα με την UNESCO, περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο μαθητές και φοιτητές αναγκάστηκαν να μείνουν σπίτι, αφού τα σχολεία και τα πανεπιστήμια έκλεισαν.

Η παρατεταμένη έκθεση σε ψηφιακές οθόνες προκαλεί ταχύτερη εξάτμιση της δακρυϊκής στιβάδας. Η αιτία έγκειται στον ατελή ή μειωμένο βλεφαρισμό, με συνέπεια την αναποτελεσματική εξάπλωση των δακρύων στην οφθαλμική επιφάνεια. Μελέτες έχουν δείξει ότι η έκθεση σε οθόνες μειώνει τη συχνότητα βλεφαρισμού κατά 40%. Τα συμπτώματα κυμαίνονται από κόπωση έως αίσθημα καύσου και από ερεθισμό έως πόνο.

Η νόσος της ξηροφθαλμίας συμβαίνει όταν το μάτι δεν παράγει επαρκή ποσότητα δακρύων ή όταν τα δάκρυα που παράγει δεν έχουν ικανοποιητική σύσταση με αποτέλεσμα να εξατμίζονται πολύ γρήγορα. Σε μερικούς ανθρώπους η ξηροφθαλμία προκαλεί μια αίσθηση άμμου στα μάτια ή μια αίσθηση καύσου ή ξένου σώματος που δεν υποχωρεί. Σε άλλους, η ξηροφθαλμία μπορεί να γίνει μια χρόνια επώδυνη και εξελισσόμενη νόσος που οδηγεί σε θολή όραση ή ακόμη και σε απώλεια όρασης, αν παραμείνει χωρίς θεραπεία, αφού μπορεί να προκαλέσει έλκη ή και ουλές στον κερατοειδή.

Πέραν των οφθαλμολογικών συμπτωμάτων, η ξηροφθαλμία μπορεί να έχει και σωματικές, ψυχολογικές και κοινωνικοοικονομικές συνέπειες. Η μέτρια/σοβαρή ξηροφθαλμία συνδέεται με σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής, όπως χρόνιος πόνος, περιορισμός δραστηριοτήτων, φτωχή συστηματική υγεία ακόμη και κατάθλιψη. Αν και, προς το παρόν, δεν υπάρχει μόνιμη θεραπεία για την ξηροφθαλμία, τα συμπτώματά της μπορούν να αντιμετωπιστούν. Για περισσότερες πληροφορίες διαβάστε εδώ.