Παθήσεις
Α. Τι είναι ο κερατόκωνος;
Ο κερατόκωνος είναι μια οφθαλμική απρόβλεπτη και ποικιλόμορφη κατάσταση στην οποία η φυσιολογική δομή – σχήμα του κερατοειδούς χιτώνα (το “παράθυρο” του οφθαλμού) σταδιακά λεπταίνει, δημιουργώντας έναν κωνικού τύπου κερατοειδή. Η εξελισσόμενη λέπτυνση του κερατοειδούς επιδρά στην ποιότητα της όρασης. Τις περισσότερες φορές προσβάλλει και τους δύο οφθαλμούς.
Β. Πότε εμφανίζεται;
Η διαταραχή συνήθως κάνει την εμφάνισή της σε νεαρούς ενήλικες και επηρεάζει τα πιο παραγωγικά χρόνια της ζωής ενός ανθρώπου. Στα αρχικά στάδια, χαρακτηρίζεται σαν προοδευτικώς εξελισσόμενος ανώμαλος αστιγματισμός που προσωρινά μπορεί να διορθωθεί με γυαλιά. Στη συνέχεια, η πάθηση μπορεί να συνοδεύεται από μέτρια έως σοβαρή πτώση της όρασης. Είναι δυνατόν να εξελίσσεται για περισσότερα από 20 χρόνια, ενώ κάθε οφθαλμός μπορεί να επηρεάζεται σε διαφορετικό βαθμό.
Γ. Τα κυριότερα συμπτώματα
Τα συμπτώματα, εμφανίζονται συνήθως με το τέλος της εφηβείας και είναι:
- φωτοφοβία (φωτοευαισθησία)
- παραμορφωμένη όραση
- θολή όραση
- σταδιακά αυξανόμενη μυωπία
- ανώμαλος αστιγματισμός
Δ. Πώς γίνεται η διάγνωση του κερατόκωνου;
Ο οφθαλμίατρος θα μελετήσει την όρασή σας με μια σειρά διαγνωστικών εξετάσεων, συμπεριλαμβανομένης της τοπογραφίας κερατοειδούς. Η τοπογραφία (βλ. τοπογραφία κερατοειδούς) είναι μια ειδική εξέταση με την οποία μπορούμε να αποσπάσουμε χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την καμπυλότητα του κερατοειδούς, πολύ πριν γίνουν εμφανή τα βιομικροσκοπικά σημεία τα οποία μπορεί να διαγνώσει κλινικά ο οφθαλμίατρος.
Ε. Ποιοι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης;
• γυαλιά/φακοί επαφής: χρησιμοποιούνται στα αρχικά στάδια της νόσου, κυρίως για να αποκαταστήσουν τα διαθλαστικά σφάλματα (π.χ. μυωπία ή ανώμαλος αστιγματισμός). Eνώ η πάθηση εξελίσσεται, σύντομα τέτοια μέσα αποδεικνύονται αναποτελεσματικά. Ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών κάνουν χρήση ημίσκληρων ή σκληρών ημιδιαπερατών κερατοκωνικών φακών για χρόνια.
• ICRS – Intrastromal Corneal Ring Segments: εισαγωγή ενδοστρωματικών κερατοειδικών δακτυλίων. Η μέθοδος ομαλοποιεί την τοπογραφική εικόνα (επιφάνεια) του κερατοειδούς, αποτρέποντας έτσι την περαιτέρω πτώση της όρασης του κερατοκωνικού οφθαλμού.
• Corneal Collagen Cross Linking (C3R/CXL – διασύνδεση κολλαγόνου με υπεριώδη ακτινοβολία): μια πρωτοποριακή θεραπεία με ενθαρρυντικά αποτελέσματα που χρησιμοποιεί φωτοσυνθετικούς παράγοντες, όπως η ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β12) και υπεριώδη ακτινοβολία UV-A. Με την συγκεκριμένη τεχνική πολλαπλασιάζονται οι δεσμοί μεταξύ των δοκίδων κολλαγόνου του κερατοειδούς και ισχυροποιείται έτσι η αντοχή – στιβαρότητα – σκληρότητά του (βλ. διασύνδεση κολλαγόνου).
• μεταμόσχευση κερατοειδούς (κερατοπλαστική) μερικού ή ολικού πάχους: εφαρμόζεται όταν συναντάται περιστατικό κερατόκωνου σε πολύ προχωρημένο στάδιο.
ΣΤ. Ποια είναι η διαδικασία της επέμβασης Cross-linking;
Η θεραπεία πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία (σταγόνες). Τα βήματα είναι τα παρακάτω:
- αφαιρείται μερικώς το επιθήλιο (εξωτερική στιβάδα) του κερατοειδούς
- ενσταλάζονται σταγόνες βιταμίνης Β12 για περίπου 30 λεπτά
- ο οφθαλμός ακτινοβολείται με υπεριώδη UV-A ακτινοβολία για άλλα 30 λεπτά (εξακολουθεί η ενστάλαξη ριβοφλαβίνης Β12)
- χορηγείται αντιβιοτική αλοιφή ή σταγόνες και τοποθετείται ένας προστατευτικός φακός επαφής, ώστε να επουλωθεί το επιθήλιο και να μειωθεί η μετεγχειρητική ενόχληση του ασθενούς
Το cross linking στις μέρες μας μπορεί να συνδυαστεί και με διαθλαστική επέμβαση laser για την περαιτέρω βελτίωση της οπτικής οξύτητας. Η συνδυαστική αυτή προσέγγιση έχει πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα. Επίσης, συνεχώς αναπτύσσονται νέα πρωτόκολλα θεραπείας που απαιτούν μικρότερους χρόνους ενστάλλαξης και ακτινοβόλησης και άρα μικρότερο χρόνο επέμβασης.
