Οι ψηφιακές συσκευές βρίσκονται παντού! Με τους υπολογιστές, τα tablets και τα smartphones να αποτελούν αναπόσπαστα εξαρτήματα της καθημερινότητάς μας στο σπίτι, στην δουλειά και στο σχολείο, ξοδεύουμε περισσότερο χρόνο μπροστά σε οθόνες από ποτέ!
Νέα δεδομένα για το μπλε φως (blue light), την καταπόνηση των ματιών από τον υπολογιστή (computer eye strain) και την ψηφιακή απεξάρτηση (“digital detox”) οδηγούν σε ποικίλες συμβουλές – συστάσεις σχετικά με την χρήση οθονών. Συνεπώς, είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε τι μας λέει η επιστήμη για την ασφαλή έκθεση σε οθόνες αναφορικά με τα παιδιά και τους ενήλικες.
Τι είναι το μπλε φως;
Συνήθως, όταν σκεφτόμαστε το φως, δεν έρχονται στο νου μας τα χρώματα. Ωστόσο, όταν κοιτάζουμε το ουράνιο τόξο, βλέπουμε το ορατό φάσμα του φωτός. Αποτελείται από τα ορατά για το ανθρώπινο μάτι χρώματα και περιλαμβάνει το κόκκινο, το μπλε και το πράσινο μήκος κύματος. Όλα τα φώτα που βλέπουμε είναι συνδυασμός αυτών των μηκών κύματος, συμπεριλαμβανομένου και του ηλιακού φωτός καθώς και αυτού των οθονών των υπολογιστών.
Μπλε φως και ύπνος
Η έκθεση στο μπλε φως του ηλίου αλλά και των οθονών προάγει την διάθεση και την εγρήγορση – η ανατολή του ήλιου δίνει σήμα στον εγκέφαλό μας ότι είναι ώρα να ξυπνήσει. Ωστόσο, η υπερβολική έκθεση στο μπλε φως των οθονών το βράδυ μπορεί να διαταράξει τον φυσιολογικό κύκλο ύπνου του οργανισμού μας, που είναι γνωστός ως κιρκάδιος ρυθμός. Το φως μειώνει την παραγωγή της μελατονίνης – της ορμόνης του ύπνου – στο σώμα μας. Για πιο αναπαυτικό ύπνο, βεβαιωθείτε ότι:
- έχετε βάλει τις συσκευές σε λειτουργία νυκτός (night ή dark mode) το βράδυ. Αυτή η ρύθμιση μειώνει την φωτεινότητα της οθόνης και τα θερμά της χρώματα είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν σύγχυση στο σώμα σας ότι είναι ακόμη ημέρα.
- αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε οθόνες μία με δύο ώρες πριν τον ύπνο.
Μπορεί το μπλε φως να βλάψει τα μάτια;
Μπορεί να έχετε ακούσει για μια καινούρια έρευνα πάνω στο μπλε φως. Η συγκεκριμένη μελέτη εξέτασε το πώς το μπλε φως επηρεάζει την ρετινάλη, μια φυσική μορφή της βιταμίνης Α, που βρίσκεται στα μάτια.
Η μελέτη έδειξε ότι η ρετινάλη, όταν εκτίθεται σε μπλε φως, μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα κύτταρα. Ωστόσο, τα πειράματα στην μελέτη:
- δεν μπορούσαν να μιμηθούν τις φυσικές συνθήκες έκθεσης σε μπλε φως των αληθινών ματιών
- δεν χρησιμοποίησαν κύτταρα προερχόμενα από τον αμφιβληστροειδή
- δεν χρησιμοποίησαν μπλε φως από οθόνες υπολογιστών
Έτσι, ενώ η μελέτη μπορεί να αποδειχτεί χρήσιμη για άλλους λόγους, δεν μπόρεσε να καταδείξει ότι η μπλε ακτινοβολία από τις οθόνες μπορεί να βλάψει την όραση.
Πηγή: American Academy of Ophthalmology (https://www.aao.org)
Ελεύθερη απόδοση από το άρθρο: Digital Devices and Your Eyes
Written By: Daniel Porter
Reviewed By: Jeffrey Whitman, MD, OCS
Nov. 15, 2019