ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ - Οφθαλμιατρείο - Μαρινόπουλος Σ. Κωνσταντίνος

Η διαθλαστική χειρουργική είναι το σύνολο των χειρουργικών τεχνικών που εφαρμόζονται σε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο για την διόρθωση διαθλαστικών ανωμαλιών όπως η μυωπία, η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός. Πρόκειται για επεμβάσεις που ρυθμίζουν την εστίαση του οφθαλμού, έτσι ώστε ο ασθενής να βλέπει καθαρά χωρίς να χρειάζεται γυαλιά ή φακούς επαφής. Οι τεχνικές είναι αρκετές και διαφορετικές και ο κάθε ασθενής υποβάλλεται σε προεγχειρητικό έλεγχο, έτσι ώστε να επιλεχθεί αυτή που θα του προσφέρει το καλύτερο αποτέλεσμα. Χάρη στην εξέλιξη της τεχνολογίας και στην αυξανόμενη εμπειρία των διαθλαστικών χειρουργών οι τεχνικές αυτές είναι απόλυτα ασφαλείς και ικανές να καλύψουν τις ανάγκες των ασθενών. Οι βασικές τεχνικές που εφαρμόζονται στη διαθλαστική χειρουργική είναι: η LASIK, η Femto - LASIK, η PRK, η SMILE, οι φακικοί ενδοφακοί και η διαθλαστική επέμβαση με αφαίρεση του φακού.

PRK

H μέθοδος PRK είναι πολύ αποτελεσματική στη διόρθωση μικρών βαθμών μυωπίας, με ή χωρίς αστιγματισμό, αλλά και σε μεγαλύτερους βαθμούς, εφόσον ο κερατοειδής είναι σχετικά λεπτός. Μία πολύ λεπτή δέσμη Laser εφαρμόζεται στην επιφάνεια του κερατοειδούς. Στην τεχνική αυτή δεν δημιουργείται κερατοειδικός κρημνός αλλά αφαιρείται η επιφανειακή μεμβράνη του κερατοειδούς (επιθήλιο), με ένα ειδικό εργαλείο και στη συνέχεια εφαρμόζεται η θεραπεία με το Excimer Laser. Στο τέλος της επέμβασης τοποθετείται ένας φακός επαφής για να βοηθήσει το επιθήλιο να επουλωθεί μέσα στις επόμενες τρεις με τέσσερις ημέρες. Η επέμβαση είναι ολιγόλεπτη και γίνεται με χρήση τοπικού αναισθητικού κολλυρίου. Στη μέθοδο αυτή μπορούν να εφαρμοστούν όλες οι εξατομικευμένες θεραπείες (wavefront optimised, topo - guided κτλ).

LASIK

Με τη μέθοδο LASIK η διόρθωση της διαθλαστικής ανωμαλίας δεν πραγματοποιείται στην επιφάνεια αλλά στο εσωτερικό του κερατοειδούς. Αρχικά, δημιουργείται ένας λεπτός επιφανειακός κρημνός κερατοειδικού ιστού (flap), ο οποίος δεν αποκόπτεται εντελώς αλλά παραμένει ενωμένος με τον κερατοειδή στη μία του πλευρά. Στη συνέχεια ανασηκώνεται, αποκαλύπτοντας τις εσωτερικές στιβάδες του κερατοειδούς και εκεί εφαρμόζεται το Excimer Laser, το όποιο επιτυγχάνει εξάχνωση του κερατοειδικού ιστού, με σκοπό να αλλάξει την καμπυλότητα του κερατοειδούς και να διορθωθεί το διαθλαστικό σφάλμα. Τέλος, ο χειρουργός επανατοποθετεί τον κρημνό στη θέση του. Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η δημιουργία του κρημνού, τα τελευταία χρόνια, έχει εξελιχθεί σε μία διαδικασία υψηλής ακρίβειας. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια η τομή γινόταν μόνο με τη χρήση μηχανικού μικροκερατόμου (με λεπίδα), ο οποίος έκοβε τον κερατοειδή.

Femto - LASIK

Σήμερα, στη φαρέτρα των διαθλαστικών χειρουργών έχει μπει το Femtosecond Laser. Το Femtosecond Laser χρησιμοποιεί παλμούς φωτός, οι οποίοι διαπερνούν την επιφάνεια του κερατοειδούς και διαμορφώνουν μικρές κοιλότητες (φυσαλίδες) σε ένα προκαθορισμένο βάθος και θέση μέσα στο στρώμα του κερατοειδούς. Το αποτέλεσμα της εφαρμογής του Femtosecond Laser είναι η δημιουργία ενός ομοιόμορφου στρώματος φυσαλίδων μέσα στον κερατοειδή. Με τη χρήση ειδικής σπάτουλας γίνεται ο τελικός διαχωρισμός του κρημνού από τον υπόλοιπο κερατοειδή. Στη συνέχεια ο χειρουργός μπορεί να εφαρμόσει τη θεραπεία με το Excimer Laser. Σε σύγκριση με το μηχανικό μικροκερατοτόμο, η δημιουργία του κρημνού με τη χρήση της femtosecond τεχνολογίας είναι μία πιο προβλέψιμη και πιο ελεγχόμενη διαδικασία. Το πάχος, η διάμετρος, η γωνία των ορίων του κρημνού, η θέση στην οποία παραμένει ενωμένος με τον κερατοειδή (μίσχος/hinge) καθώς και η γωνία του μίσχου ορίζονται από τον χειρουργό πριν από την εφαρμογή του Femtosecond Laser. Εξάλλου, η συνεχής τεχνολογική εξέλιξη βοήθησε και στην εντυπωσιακή βελτίωση των τεχνικών χαρακτηριστικών των Excimer Lasers. Τα καινούργια μηχανήματα έχουν την δυνατότητα να χρησιμοποιούν μία πολύ λεπτή δέσμη Laser, η οποία «πετάει» στα διάφορα τμήματα του κερατοειδούς (flying-spot Laser). Έτσι, επιτρέπει μεγαλύτερη λεπτομέρεια στην επέμβαση. Επίσης, έχει αυξηθεί η ταχύτητα των μηχανημάτων, έτσι ώστε να ελαχιστοποιείται ο χρόνος θεραπείας. Τέλος, μπορούν να εφαρμοστούν θεραπείες εξατομικευμένες σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε ματιού ξεχωριστά (wavefront-optimized & wavefront-guided treatments). Αυτές οι θεραπείες χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με αντίστοιχα διαγνωστικά μηχανήματα που έχουν εισαγάγει την διαθλαστική χειρουργική στο συναρπαστικό κόσμο του Wavefront-guided/optimized & Topography guided customized ablation. Η επέμβαση πλέον γίνεται στα μέτρα του κάθε ματιού και δεν είναι η ίδια για όλους όσους έχουν την ίδια συνταγή στα γυαλιά τους.

SMILE

Αποτελεί την πλέον πρόσφατη μέθοδο στη διαθλαστική χειρουργική με Laser. H διαθλαστική επέμβαση με την νέα μέθοδο SMILE αλλάζει τα δεδομένα στη διαθλαστική χειρουργική. Η καινοτόμος τεχνική SMILE σε συνδυασμό με την Femtosecond τεχνολογία, πραγματοποιεί υψηλής ακρίβειας αφαίρεση κερατοειδικού ιστού, ανάλογα με τους βαθμούς που θέλουμε να διορθώσουμε, επιτυγχάνοντας μεγαλύτερη ασφάλεια και λιγότερο χρόνο επέμβασης στη διαθλαστική διόρθωση. To Laser δημιουργεί στον κερατοειδικό ιστό ένα φακοειδή μηνίσκο που αφαιρείται από μία μικρή τομή (μικρότερη των 4mm) και δεν δημιουργείται κανένας κρημνός. Η πρωτοπόρος τεχνική του SMILE προσφέρει τα παρακάτω βασικά πλεονεκτήματα: • είναι λιγότερο επεμβατική σε σχέση με το LASIK, γιατί δεν δημιουργείται κρημνός, αποφεύγοντας τις πιθανές επιπλοκές που μπορεί να επιφέρει. • εξασφαλίζει την διατήρηση της φυσικής βιομηχανικής σταθερότητας του κερατοειδούς. • συνοδεύεται αποδεδειγμένα από λιγότερη μετεγχειρητική ξηροφθαλμία, επειδή επηρεάζεται ελάχιστα το νευρικό πλέγμα του κερατοειδούς. • προκαλεί λιγότερες εισαγόμενες οπτικές εκτροπές. • χαρακτηρίζεται από εξαιρετική προβλεψιμότητα και μακρόχρονη σταθερότητα των αποτελεσμάτων, ανεξάρτητα από τους βαθμούς της διόρθωσης. • η διαδικασία γίνεται σε ένα μόνο Laser, προσφέροντας ελάχιστο χρόνο επέμβασης και μεγαλύτερη άνεση για τον ασθενή. • έχει δυνατότητα για μεγαλύτερο εύρος διορθώσεων μυωπίας.

Φακικοί ενδοφακοί

Οι ασθενείς που αδυνατούν για κάποιο λόγο να υποβληθούν σε θεραπεία με Laser για την διόρθωση της αμετρωπίας τους (μυωπία > 10D – λεπτός κερατοειδής – υπερμετρωπία > 5D) μπορούν να υποβληθούν, υπό κάποιες προϋποθέσεις, σε επέμβαση τοποθέτησης ενός λεπτού φακού (όπως ένας φακός επαφής) μπροστά από τον κρυσταλοειδή φακό του ματιού με πολύ καλή ποιότητα όρασης μετεγχειρητικά.

Διαθλαστική επέμβαση με αφαίρεση του φακού

Η τεχνική αφαίρεσης του φυσικού φακού του ματιού (Refractive Lens Extraction - RLE) και της αντικατάστασής του από έναν συνθετικό ενδοφθάλμιο φακό, μονοεστιακό ή πολυεστιακό, επιλέγεται συνήθως για ασθενείς άνω των 45 ετών με αρχόμενη ή προχωρημένη πρεσβυωπία και σημαντικά διαθλαστικά σφάλματα.